• Gijzenzele, Unieke Sectie, kadastrale perceel 486a (deels)

• Voor de bouw van de bunker werd een stuk landbouwgrond onteigend van 1 are 60 ca. Dit onteingende perceeltje lag nabij de noodwestelijke hoek van het respectievelijke perceel maar liet net zoals bij de bunker A36 opnieuw een smal strookje land aan de noordkant van de onteigening, vrij nutteloos achter. Het totale perceel was 23 are 40 ca groot.
  • Om het onteigende terrein ten allen tijde te kunnen bereiken werd in de noordwestelijke hoek boven het onteigende perceeltje een zeer klein stukje mee ingepalmd om te kunnen dienen als onderdeel van de permanente erfdienstbaarheid. Dit zou achteraf nooit dienen (lees verhaal 2e akte). De permanente erfdienstbaarheid zou normaal verder verlopen over een strook van 2 meter breed over de zuidelijke rand van het perceel 490g, dit in het verlengde van de noordelijke grens van dit perceel in de richting van de Kerkstraat. Op die manier werd op dit perceel voor de permanente erfdienstbaarheid een perceeltje mee belast van amper 4 ca.
  • Op deze akte is ook nog spraken van een gedeelte tijdelijke erfdienstbaarheid maar dit kan nooit bij deze akte gehoord hebben gezien deze verliep op perceel 490i die geen eigendom was van dezelfde eigenaar.
  • Bovenstaande gronden waren eigendom van Mr Raymond De Vlieger, arbeider en woonachtig te Vorst.
  • De bijhorende akte werd verleden op 9 maart 1935 voor de prijs van 1000 BEF.
  • Er was in de akte geen clausule voorzien voor het uitbetalen van een jaarlijkse intrest.
• Blijkbaar wijken de aktes voor de erfdienstbaarheden dus af van de kadastrale schetsen die bij deze bunker horen. Zo is er een tweede akte enkel voor de erfdienstbaarheden. Enerzijds was er een tijdelijke erfdienstbaarheid voorzien over een strook van 5 meter breed waarvan 2 meter breed verliep over het perceel 490g en nog eens 3 meter over het perceel 490i. De gemiddelde lengte van deze strook van 5 meter was op die wijze 31 meter tot aan de Kerkstraat.
• Merkwaardig genoeg is de akte over het perceel 490g van 2 meter breed nooit opgemaakt.
• Alles laat vermoeden dat er problemen moeten geweest zijn om deze permanente erfdienstbaarheid afgehandeld te krijgen want er is dus nooit een akte opgesteld naar de familie Van Wijnsberghe - De Keyzere die eigenaar was van het perceel A490g en deel uitmaakte van de grond horende bij zijn woning.
• De erfdienstbaarheden zijn dan ook in dit geval volledig komen te liggen op het perceel 490i over een strook die dan ook maar 3 meter breed werd voorzien in plaats van de anders standaard toegepaste 5 meter. Van deze 3 meter werd dan enkel de 2 noordelijkse meters behouden als permanente erfdienstbaarheid. Op de akte is ook te zien dat de originele 5 meter die op de akte stond maar nooit kan geklopt hebben op dit perceel, gewijzigd in 3 meter breed.
• De eigenaar van dit perceel 490i was Mr Gustaaf De Block, blokwachter bij de Nationale maatschappij van de Belgische spoorwegen en wonende te Gijzenzele. Deze erfdienstbaarheden omvatten dus in dit geval in totaal 93 ca (3 meter x 31 meter). Hiervan werd dan ook 62 ca permanente erfdienstbaarheid. De akte werd getekend voor akkoord op 18 januari 1935 voor de prijs van amper 100 BEF.
• Ook deze akte omvatte geen bijkomende clausules voor jaarlijkse intresten.
• (Ter info, een blokwachter was gewoon iemand die in eens spoorweggebouwtje naast de spoorlijn aanwezig was en diende door te geven dat de trein was voorbijgekomen op dat bepaalde punt. Dan kon men de signalisatie in het station aanpassen en wist men hoever de treinen reeds gevorderd waren die onderweg waren naar hun bestemming. Men noemde die blokken ook vaak sectioneringsposten. De bunkertjes S5 en S6 te Kwatrecht, langs de spoorlijn Oostende - Brussel, hadden zelfs specifiek elk het uitzicht van zo een sectioneringspost.)

• Het toenmalige perceel waarvan werd onteigend 486a bestaat niet meer.
• Dit is ondertussen opgedeeld in een perceel met de bunker op zijn betonnen grenzen, perceel A486d.
• De rest van het toenmalige perceel 486a, dat nog wel een aantal andere wijzigingen zal gekend hebben door de jaren, is ondertussen A486f geworden.
• De erfdienstbaarheid over een strook van in dit geval amper 3 meter, bestaat heden niet meer. Er loopt wel nog een smalle private wegel maar de eigenlijke toen gebruikte erfdienstbaarheid moet zo goed als onder die huidige wegel gelopen hebben en is nu zelfs deels bebouwd op perceel A490l.
• Het vroegere perceel 490g is ondertussen het perceel A490k geworden en bevat heden dus ook een private wegel in de richting van het perceel A486f met ook de bunker als perceeltje A486d aangebouwd met een paardenstal.
• Het toenmalige perceel 490i is nu perceel A490l geworden.
• De bunker en bijhorende grond werd reeds in 1960 van de Belgische staat teruggekocht en is dus heden in privébezit.

• De bunker ligt tussen de Kerkstraat en de Gijzenzelestraat komende uit het centrum.
• U kunt de bunker met aanbouw zien liggen langs de Kerkstraat komende vanuit het centrum, op uw linker kant, 30 meter voorbij een groen hek dat nomaal gezien altijd is afgesloten met een slot.
• De bunker kan ook beperkt worden gezien vanaf een voetwegel die iets meer noordelijk een kleine kortsluiting maakt op de Gijzenzelestraat. Wel zie je nooit de schietgaten omdat net deze aangebouwd zitten met de paardenstal.
• U hoeft ook geen onnodige pogingen te doen bij de bunker zelf te geraken omdat deze specifiek nog eens met een deur is afgesloten die ook nog eens op slot is.
• De bunker zelf ligt dus wel volledig op privéterrein en kan in feite alleen bezichtigd worden mits toestemming van de eigenaar. Respecteer de privacy aub.

• Het is een voorliniebunker tussen Betsberg en de spoorlijn Oostende-Brussel tussen A36 (85 m) en A38 (715 m). Hij is zeer kort opgesteld nabij de bunker A36. Ze kijken echter met hun schietgaten van elkaar weg en geven elkaar dus zeker geen kruisend vuur. Ze geven wel samen beschermend vuur voor het centrum van Gijzenzele.
• De bunker A36 nam letterlijk in zuidelijke richting de open velden tussen Wulgenstraat en Gijzenzelestraat onder vuur.
• De vuursector van de bunker A37 was letterlijk dwars op een stukje noordelijk gelegen Gijzenelestraat tussen de Schoolstraat en de Hoogstraat. Dit omvat ook de noordkant van het toenmalige Halve Maanbos. Houdt er rekening mee dat die zone toen allicht zeer weinig bewoond en vrij open te beschouwen was.

• Twee achteraan verbonden kamers en een sas.
• Elke kamer is voorzien voor het opstellen van een mitrailleur.

• De bunker was standaard voorzien voor de opstelling van Maximmitrailleurs.
• Daarnaast was hij eveneens voorzien om Hotchkiss- of Coltmitrailleurs te kunnen opstellen.

Omschrijving van het gecamoufleerde bunkertje:

• De hoeken van de bunker waren afgewerkt met baksteen, daarna is het geheel gecementeerd.
• Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
• Het linker schietgat zat verborgen achter een valse houten deur van 1.00m x 2.00m (BxH). Binnen het bestek van bouwproject D is dit foutievelijk vermeld als een vals raam zoals het tweede schietgat maar veldwerk wijst anders uit.
• Het rechter schietgat voor de mitrailleur zat verborgen achter een vals raam uitgewerkt met 2 luiken, openend in 2 richtingen van elk 0.50m x 1.40m (BxH) in gegalvaniseerd plaatijzer. Op deze luiken waren aan de buitenzijde houten raamprofielen gekleefd om het geheel nog explicieter het uitzicht van een echt raam te geven.
• Het bunkertje had nog een vals raam op zijn linker zijkant dat niet op het plannetje vermeld staat. Normaal zal dit ook identiek uitgewerkt geweest zijn wat in dit geval neerkwam op een gefixeerde gegalvaniseerde metalen plaat van 1.00m x 1.40m (BxH) met daar opnieuw houten raamprofielen gekleefd.
• De zadeldakstructuur was opgetrokken in hout en de dakbedekking zelf bestond in dit geval uit rode Boomse pannen.
• Het toegangssas werd uitgewerkt met enkele traptredes in beton om het niveauverschil van buiten naar binnen te overbruggen.
• De bunker werd in het toegangssas normaal ook van een sterfputje voorzien.
• Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
• De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
• In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
  • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
  • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
  • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
  • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
  • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
• Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
• Het structuurtje werd ook deels aan het zicht onttrokken door een haag.
• Het globale uitzicht was dit van een gecementeerd tuinhuisje, deels verstoken tussen struiken en beplantingen.

Bouwplannen horende bij deze bunker

• De bunker is volledig vrij gemaakt maar heden opnieuw niet meer vrij toegankelijk.
• Hij is voorzien van een deurtje dat standaard op slot is.
• Hij is grotendeels ingebouwd en aangebouwd met een paardestal. Door het inbouwen van de bunker is hij nog heel moeilijk fraai te fotograferen en zelfs nog heel moeilijk te herkennen als een bunker.
• De zijde met de schietgaten zelf zitten volledig verstopt inwendig in de aangebouwde stal.

• Het is wel merkwaardig dat als men vergelijkt met de bunker A36, die minder dan 100 meter van deze bunker verwijderd staat, deze bunker op het eerste zicht, zeer weinig sporen van projectielinslagen vertoont.

• Voorlopig geen gekend.

• Op basis van de gemiddelde prijzen die terug te vinden zijn op de originele bestekken van bouwproject D en de gemiddelde hoeveelheden zoals teruggevonden bij gelijkaardige bunkers bij de bouwprojecten A en B, zijn er schattingen gemaakt van de prijs van de verschillende bunkers.
• Merkwaardig is dat er voor deze firma 2 offertes bestaan, namelijk een eerste op datum van 11 januari 1935. Dit zou zeker aan de hand van de hierin toegepaste eenheidsprijzen het duurste project op de linie geworden zijn. Op basis van dat bestek zou deze bunker ongeveer 71.893,91 Bef gekost hebben. Allicht is het daarom dat er van dit project een tweede herzien en goedgekeurd bestek bestaat daterend van 3 februari 1935. Volgens dit herziene bestek zou deze bunker nog ongeveer 58.355,63 Bef gekost hebben.
• Als men hier ook nog een aantal zaken bijtelt die reeds rechtstreeks door de militaire overheid werden bekostigd zoals chardomes, koepels,... zou de totaalprijs van deze bunker ongeveer 58.855,63 Bef moeten geweest zijn.
• Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.

• Algemene beschrijving Bruggenhoofd Gent door de Dienst Erfgoed:
  • https://inventaris.onroerenderfgoed.be/gebeurtenissen/1072839
• Detailfiche van de Dienst Erfgoed over deze bunker:
  • https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/308262

Foto's van deze bunker

Oude foto's uit 1995 - Collectie Guido De Jong - Simon Stevin Stichting

Eigen prospectie in 2006