• Wetteren, Sectie G, kadastrale perceel 740d (deels)

• Voor de bouw van de bunker werd een stuk grond onteigend van het perceel G740d ter grootte van 5 are 27 ca.
• Dit was op die manier op de linie qua oppervlakte de grootste onteigening die er heeft plaatsgevonden voor de bouw van 1 specifieke bunker op de bunkerlijn Bruggenhoofd Gent.
• Het originele perceel van hetwelke werd onteigend was heel wat groter, namelijk 2 hectare en vormde een strook tussen de Schelde en de toenmalige "oude" Kwatrechtsteenweg
• Het onteigende perceel sloot dan ook op die manier direct aan bij deze "oude" Kwatrechtsteenweg zodat er voor dit bunkertje geen sprake meer was van erfdienstbaarheden. Niet voor de bouw, niet voor de permanente bereikbaarheid.
• De respectievelijke kouter was eigendom van Mr Ernest Lammens, molenaar te Wetteren.
• De akte voor de verkoop van het perceel werd verleden op 17 November 1934 voor de prijs van 25630 BEF. Het werd op die manier niet alleen de grootste onteigening qua aantal vierkante meters onteigening maar ook de duurste onteigening qua prijs voor 1 perceel voor het bouwen van een bunker.
• De akte bevatte bijkomend een clausule voor een jaarlijkse intrest van 5% op dit bedrag die zou ingaan vanaf het ogenblik dat de bouw van de bunker zou aanvatten. Voor deze bunker kwam dat neer op een jaarlijks bedrag van 1281.50 BEF. Dit is meer dan wat voor heel wat perceeltjes horende bij bunkertjes als totaalprijs werd betaald qua onteigening.

• Het toenmalige perceel G740d bestaat heden ten dage totaal niet meer en werd enorm verkaveld en uitgesplitst over heel wat andere percelen. Daarnaast zijn door het verdwijnen van de oude Kwatrechtsteenweg, andere percelen groter geworden en verschoven qua grenzen.
• Het toenmalige perceel 740d zit heden verdeeld over al deze percelen:
  • het perceel 829X en 820L, beiden deel uitmakend van puin- en afvalverwerker Cedric Kennof.
  • Waar heden dus over het terrein van deze firma Cedric Kennof de hoofdweg over het afvalverwerkende terrein is, was origineel voorheen ongeveer de oude Kwatrechtsteenweg.
  • Daarnaast heb je een aaneensluiten van smallere percelen die vroeger tussen de Schelde en de oude Kwatrechtsteenweg lagen, namelijk de percelen 1479A, 1479B, 1479C, 745L2, 745H2, 740A3, 740Z2. Daarna bevindt zich een perceel dat nu reeds eigendom blijkt te zijn en bij de Schelde is inbegrepen. Dit ligt noordelijk van het perceel 740f, tevens ook het eerste perceel dat vroeger niet meer hoorde bij het origineel perceel 740d.
  • Deze percelen lagen tussen de nieuwe Kwatrechtsteenweg (huidige) en de oude verdwenen steenweg die allicht door die percelen mee is opgeslokt. Dit zijn de huidige percelen 742G2, 740R3, 742E2, 742C2, 744M, 744N, 745K2, 745E2, 745G2 en 740P3. De oude steenweg moet letterlijk de noordkant van deze percelen geweest zijn.
  • Het hierboven vermelde perceel 745K2 bevat heden ook nog altijd de bunker A44.
• Op 8 April 1955 werden er nog een aantal bijkomende onteigeningen gedaan voor aanpassingen aan de huidige Kwatrechtsteenweg. Je merkt vrij eenvoudig op dat de loop van toen nog altijd niet de loop was dat deze nu heeft. De steenweg buigt heden namelijk beperkt mee af in noordoostelijke richting terwijl hij vroeger eerder oostelijk bleef doorlopen.
• Op 2 Mei 1960 werden een aantal percelen met onder andere de bunker A44 verkocht aan de huidige eigenaars van deze bunker.
• Bij de bouw van de woning werd de bunker zelfs een gedeelte overbouwd.

• De bunker ligt juist naast de in- en uitgang van de parking van de firma Spector aan de achterzijde van de gebouwen naar de Schelde toe. Hij zit beperkt overbouwd achter een woning die je links van deze wegel kan zien liggen.
• Het is zeker niet altijd evident de bunker te zien vanaf deze wegel.
• Deze bunker ligt volledig op privéterrein. Respecteer dan ook de privacy van de eigenaars aub.

• Het is de laatste voorliniebunker tussen de steenweg Aalst-Gent en de Schelde, tegen de Schelde. Er is nog één bunker kortbij opgesteld, namelijk de bunker A43 (75 m).
• Hij vormde samen met de bunkers A43 (75 m) en Av16 (185 m) een cluster van 3 bij elkaar opgestelde bunkers.
• De vuursectoren van de bunkers A43 en Av16 kruisten elkaar en maakte deze bunkers daardoor voor die sector zeer gevaarlijk. Het centrale punt van hun vuren was de toen nog aanwezige spoorwegovergang in de richting van de Koedreef (heden verdwenen).
• De bunker A44 was een gecombineerde C47-kanon en mitrailleurbunker.
• Allicht konden zowel de mitrailleur als het C47 geschut zowel de Schelde (links) komende van Wetteren als de Oude Kwatrechtsteenweg (rechts) onder vuur nemen.
• Door het verleggen van de steenweg, kwam de bunker enkele tientallen meters verder van de nieuwe Kwatrechtsteenweg verwijderd te liggen. Gezien het terrein toen nog open was, zal hij mogelijks beide steenwegen nog wel onder vuur hebben kunnen nemen.

• De bunker is te beschouwen als een combinatie van 2 tegen elkaar aangebouwde gescheiden structuren.
• Langs de kant van de Schelde bevindt zich een kanonkamer voor het opstellen van een mobiel C47 kanon.
• Langs de straatkant bevindt zich een mitrailleurkamer met een apart geknikt toegangssas.

• De mitrailleurkamer was standaard voorzien voor de opstelling van een Maximmitrailleur. Er waren daarnaast geen extra voorzieningen om eventueel andere standaard mitrailleurs te kunnen opstellen.
• Ook valt het op dat het schietgat in dit geval vrij kort tegen de grond zit.
• Het was een mitrailleurbunker waarbij de schutter de mitrailleur zittend diende te bedienen.
• De kanonkamer was voorzien voor de opstelling van een mobiel C47 antitankkanon.

Omschrijving van het gecamoufleerde bunkertje:

• Een ruw stenen uiterlijk.
• Origineel geverfd met een lichtbruine, okergele grondverf. Daarna werden er kleurvlekken aangebracht met rood, oker en smaragdgroen.
• De beide schietgaten zaten allicht beiden verborgen achter metalen valluiken.
• Opvallend is ook dat de beide toegangen beschermd zijn door specifieke kleine oreillons.
• De schietgaten hebben daarentegen beiden geen oreillon.
• Het toegangssas en de bijhorende mitrailleurkamer werden gescheiden door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
• De eigenlijke toegang tot het sas van de mitrailleurkamer was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
• In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
  • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
  • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
  • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
  • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
  • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
• De eigenlijke toegang tot de kanonkamer was afgesloten met een traliehek in smeedijzer, openend in twee richtingen van elk 1.10m x 2.10m (BxH).
• In elke kanonkamer was daarnaast standaard aanwezig:
  • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
  • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
  • 1 speciaal in de bodem ingewerkt staketsel op een zeer kort spoor om scharnierend het C47 kanon zeer snel te kunnen veranderen van vuurrichting
• Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
• De bunker zat zo goed als mogelijk, ongeaccentueerd in het aflopende terrein tussen Kwatrechtsteenweg en Schelde verborgen.

Bouwplannen horende bij deze bunker

• De bunker is volledig vrij alhoewel dit voor de mitrailleurkamer nog altijd maar beperkt geopend te noemen is.
• De beide schietgaten zijn aan de buitenzijde nog steeds toegemetst van tijdens de Duitse bezetting.
• De bunker heeft er altijd aan de buitenzijde vrij rommelig bijgelegen met puin tegen de voorzijde.
• In 2008 werd ondertussen dit puin aan de voorkant van de bunker, verwijderd zodat de beide schietgaten weer zichtbaar kwamen, inclusief de originele verfkleuren.
• De kanonkamer is afgesloten met een deurtje en gebruikt als een bergruimte.
• Aan de binnenzijde van deze kanonkamer zijn trouwens ook nog zeer mooie camouflagekleuren terug te vinden. Het motief dat daar zichtbaar is, zal ook aan de buitenzijde van de bunker ooit gebruikt zijn.
• Opvallend is dat deze bunker afwijkend van de gelijkaardige bunkers van dit type, geen granaatwerpgat heeft dat loopt van de mitrailleurkamer naar de kanonkamer. Allicht heeft dit opnieuw te maken met het feit dat de bunkers op Kwatrecht bij de eerste bunkers horen gebouwd op de linie. Er zitten dus nog foutjes in die bij later gebouwde bunkers niet meer te vinden zijn.
• De bunker zit dus zelfs gedeeltelijk mee overbouwd met de woning, wat in het verleden al scheuren veroorzaakte in de woning. Dit is vrij normaal omdat je hier dus meer dan te maken hebt met een combinatie van funderingstechnieken bij 1 structuur, wat normaal gezien altijd wordt afgeraden omdat dit kan leiden tot verschillen in zettingen van de structuren. Dat leidt dan in het algemeen tot scheuren in de structuren, in dit geval de gevel van de woning

• Op het eerste zicht vertoont de bunker niet echt veel sporen van strijd alhoewel hij deze zeker gekend moet hebben.

• In de meidagen 40 moet de bunker zeker ook een van de bevochten bunkers op de lijn zijn geweest.
• Doordat hij natuurlijk grotendeels op de Schelde was gericht, zal de strijd die van de Oude en Nieuwe Kwatrechtsteenweg alsook de spoorlijn zal gekomen hebben, misschien iets minder met de strijd betrokken zijn geweest dan de bunkers A43 en Av16 waar hij in een cluster stond opgesteld.
• Bij de hevige strijd ter verovering van Kwatrecht van Duitse kant, zijn er zware aanvallen geweest om dit te proberen doen via de Kwatrechtsteenweg, komende van Wetteren (eenheden van het Duitse 192 IR).
• Deze zijn van Belgische kant steeds kunnen afgeslagen worden.

• Het bunkertje zijn aandeel in het bouwproject A bedroeg origineel 86.527,44 Bef. Met inbegrip van wat gemeenschappelijke kosten zoals onder andere de niet individueel verdeelde beplantingen moet deze prijs allicht opgetrokken worden tot 86.608,69 Bef. Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 86.758,69 Bef hebben gelegen.
• Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.

• Algemene beschrijving Bruggenhoofd Gent door de Dienst Erfgoed:
  • https://inventaris.onroerenderfgoed.be/gebeurtenissen/1072839
• Detailfiche van de Dienst Erfgoed over deze bunker:
  • https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/206831

Foto's van deze bunker

Oudste foto's van rond 1995 - Collectie Guido De Jong - Simon Stevin Stichting