be18
 
Bunkernummer
Be18
Oud Bunkernummer
DMO1
Lokatie
Oosterzele
Toegankelijkheid
Enkel schietgat is vrij
Aantal kamers

1 kamer en sas
Aantal schietgaten
1
Type geschut
1 x MI
Bijhorende vuurrichting
Zuidwesten

Korte beschrijving van de bunker

  • Uitwendige kenmerken.
  • Een ruw stenen uiterlijk van het camouflagetype Tirools gebocheld (Tyrolien Mamelonné).
  • Origineel allicht geverfd met een lichtgroene grondverf. Of hierop nog andere camouflagekleuren waren aangebracht, is niet duidelijk. Het bunkertje lag toen der tijd in een weilandje.
  • Het enige schietgat werd afgesloten met een metalen valluikje van 0.96m x 0.325m (BxH).
  • Het toegangssas werd uitgewerkt met enkele traptredes in beton om het niveauverschil van buiten naar binnen te overbruggen.
  • De bunker werd ook van een sterfputje voorzien.
  • Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
  • De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
  • In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
    • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
    • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
    • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
    • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
    • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
  • Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
  • Het grondwerk moest zodanig uitgevoerd worden dat zoveel mogelijk het originele talud bewaard werd. Dit diende in elk geval hersteld te worden na de werken in zijn originele staat.
  • Het was in elk geval de bedoeling deze bunker zo weinig mogeijk te accentueren in het landschap om er zo weinig mogelijk de aandacht op te trekken.
  • Structuur.
  • Eén kamer en een toegangssas.
  • Opmerkingen.
  • Het is het meest westelijke achterliniebunkertje op Betsberg. Meer oostenlijk op dezelfde hoogte ligt Be17 (350 m) binnen de terreinen van het kasteel van Betsberg.
  • De achterlinie sluit aan bij de steunlinie tussen de weerstandsnesten. De dichtste bunker van de eigenlijke steunlinie is C14 (940 m).
  • Naast de standaard voorziene opstelling van een Maximmitrailleur was dit bunkertje ook uitgerust voor de opstelling van een Browning FM30 mitrailleur.
  • Deze bunker maakte deel uit van een grote onteigening voor de bouw van een ganse reeks bunkers op de terreinen heden gekend als Betsbergebos. Deze akte omvatte al de volgende bunkers: Be3, Be4, Be5, Be6, Be7, Be8, Be9, Be10, Be11, Be14 en Be15 (enkel erfdienstbaarheden), Be16, Be17 (deels), Be18 (enige bunker uit deze akte gelegen op grondgebied Moortsele en niet Oosterzele), Be19 (enkel beperkte permanente erfdienstbaarheid), Be20 en Be21.
  • Voor het gedeelte Be18 werd een onteigening gedaan in het perceel landbouwgrond gekend als Moortsele, unieke sectie, kadastraal perceel 87 ter grootte van 1 are 51 ca.. Dit onteigende gedeelte maakte deel uit van een groter vernoemd perceel, maar kreeg na onteigening geen apart perceelnummer of index toegekend.
  • De akte werd opgemaakt aan de familie Hye-Hoys, woonachtig te Gent op 23 juli 1935 voor de totale prijs van 75.000 Bef.
  • In deze akte werd een bijkomende clausule opgenomen zodat deze familie jaarlijks nog een intrest ontving op dit totale bedrag ter grootte van 4.5% (3.375 Bef).
  • Origineel is er op de onteigeningsschets geen sprake van een permanente erfdienstbaarheid wegens de aanwezigheid van de onverharde publieke wegel die heden ook de naam Boonakker draagt.
  • Heel merkwaardig is echter dat er origineel wel sprake was van een bijhorende tijdelijke erfdienstbaarheid voor de bouw van de bunker. Hierbij was het origineel de bedoeling voor de bouw een strook landbouwgrond te gebruiken over perceel 86 komende van de Boonakkerstraat (de andere tak van de wegel met dezelfde naam als deze die juist naast het bunkerperceel loopt). Het huidige wegeltje juist langs de bunker is namelijk op de akte niet gemerkt als een openbare straat maar enkel als een publieke wegel.
  • Voor een tijdelijke erfdienstbaarheid werd in normale omstandigheden een strook met een breedte van 5 meter een toegang gemaakt tot het te bebouwen perceel. Deze tijdelijke erfdienstbaarheid diende 8 maanden te worden voorzien om de bouw van de bunkers mogelijk te maken.
  • Het eerder genoemde perceel 86 was geen eigendom van de familie Hye-Hoys uit Gent maar van de landbouwersfamilie Remue-De Wettinck uit Moortsele. Er is echter nergens een akte terug te vinden voor deze tijdelijke erfdienstbaarheid wat meer doet vermoeden dat men uiteindelijk bij het onteigenen en afwerken van de aktes, zal geopteerd hebben deze erfdienstbaarheid te laten vallen om dan toch gebruik te maken van de publieke wegel die juist op de grens tussen Oosterzele en Moortsele loopt, langs het te bebouwen perceeltje.
  • Ondanks dat het bunkertje op de achterlijn is gelegen en niet echt strijd zou moeten hebben gekend (ligt ook op de westkant), zijn er toch heel wat kogelinslagen te tellen op het structuurtje (vooral aan de binnenzijde). Zo vindt men sporen van inslagen aan de binnenkant van het schietgat alsook de achterwanden van het toegangssas. Het lijkt alsof de eerste voorbijtrekkende Duitse soldaten er toch in het begin nog niet zo zeker van waren dat de bunkertjes wel degelijk verlaten waren.
  • De bunker is nog volledig afgesloten op het schietgat na.
  • Het is de enige bunker van het weerstandsnest Betsberg dat niet op grondgebied van Oosterzele ligt.
  • Op basis van de gemiddelde prijzen die terug te vinden zijn op de originele bestekken van bouwproject D en de gemiddelde hoeveelheden zoals teruggevonden bij gelijkaardige bunkers bij de bouwprojecten A en B, zijn er schattingen gemaakt van de prijs van de verschillende bunkers.
  • Merkwaardig is dat er voor deze firma 2 offertes bestaan, namelijk een eerste op datum van 11 januari 1935. Dit zou zeker aan de hand van de hierin toegepaste eenheidsprijzen het duurste project op de linie geworden zijn. Op basis van dat bestek zou deze bunker ongeveer 48.436,34 Bef gekost hebben. Allicht is het daarom dat er van dit project een tweede herzien en goedgekeurd bestek bestaat daterend van 3 februari 1935. Volgens dit herziene bestek zou deze bunker nog ongeveer 38.582,07 Bef gekost hebben.
  • Als men hier ook nog een aantal zaken bijtelt die reeds rechtstreeks door de militaire overheid werden bekostigd zoals chardomes, koepels,... zou de totaalprijs van deze bunker ongeveer 38.832,07 Bef moeten geweest zijn.
  • Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.

Routebeschrijving om deze bunker te vinden

  • Komende van de Geraardsbergsesteenweg draait men af naar Rooberg.
  • Enkele tientallen meters verder draait men linksaf in de veldwegel die de naam Boonakker draagt.
  • Deze veldwegel splitst zich op een Y. De rechter kant is wat in bovenstaande tekst wordt omschreven als Boonakkerstraat, de linker kant die u dient te volgen is de publieke wegel, heden ook gewoon Boonakker genoemd.
  • Op de linker kant passeert u bunker Be18.
Bijhorende foto's
Voorstudie horend bij dit eenkamers-mitrailleurbunkertje op de achterlijn van Betsberg. Op deze schets is wel degelijk ook het publieke pad getekend juist naast (voor) de bunker. Dit pad vormt ook de grens tussen Moortsele en Oosterzele.
Detail bij dezelfde voorstudie.
Onteigeningsschets bij dit bunkertje. Het onteigende terrein is in het zwart aangeduid. Merkwaardig is dus zoals hier duidelijk te zien, dat men voor de tijdelijke erfdienstbaarheid (voor de bouw van de bunker) origineel niet een publieke pad juist voor de bunker wenste te gebruiken maar een strook over perceel 86, komende van de hogerop afgesplitse weg met de naam Boonakkerstraat. Deze tijdelijke erfdienstbaarheid is uiteindelijk allicht nooit van toepassing geweest gezien er nergens een akte voor bestaat.
Terreinschets horende bij de bouwplannen van deze bunker.
Grondplannetje van dit bunkertje. Dit bunkertje is qua grondplan volledig identiek met Be1.
be18
Langsdoorsnede AB bij bovenstaand grondplan.
Dwarsdoorsnede CD borende bij hetzelfde grondplannetje.
Schets naar een bestaande foto van dit bunkertje. Hij geeft een goed beeld van hoe men zich een dergelijk bunkertje moet voorstellen in een landschap als Betsbergebos. De originele foto is ooit genomen door doortrekkende Duitse troepen, kort na de gevechten in mei 1940. Rond het bunkertje waren beplantingen aangebracht om het zoveel mogelijk aan het oog te onttrekken. Achter het bunkertje lag een loopgraaf.
Betsberg 18 Schets naar bestaande foto
De linker zijkant van dit nog steeds afgesloten bunkertje gefotografeerd in 1995. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)
Vooraanzicht van hetzelfde bunkertje uit dezelfde periode. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)
Vooraanzicht anno 2006 vanop Boonakker op de rand van de Betsbergse bossen.
be18.1
Detail van het schietgat. Zeer beperkt zie je nog wat lichtgroene verfresten. Ook draagt het schietgat wel enkele projectielinslagen aan de binnenkant. Eigenlijk wel merkwaardig voor een bunkertje op de achterlijn van Betsberg.
Op de rechter kant zie afgebrokkeld beton en enkele kleinere projectielinslagen.
Op de linker kant, heel duidelijke kogelinslagen, juist achter de kop van het schietgat.
Binnenzicht door het schietgat.
Binnenzicht vanaf de achterkant van het toegangssas. Ook dit bunkertje is grotendeels ontdaan van het ijzerwerk. Het had zoals de meeste bunkers op Betsberg geen aanpassingen voor Hotchkiss- of Coltmitrailleur, wel voor een Browning FM30. (Foto: Natuurpunt)
Achterwand van het kamertje. Ook op de achterwand van het toegangssas zitten enkele projectielinslagen. Allicht betrouwden de Duitsers de situatie nog niet te volle toen ze op de ochtend van 23 mei 1940 langs de zopas verlaten bunkerlinie voorbij kwamen. Allicht hebben ze de bunker veiligheidshalve van kortbij door het schietgat en het deurgat onder vuur genomen met mitrailleurvuur, iets waar heden de sporen nog zichtbaar van zijn. (Foto: Natuurpunt)
Rommelige bodem van het bunkertje. (Foto: Natuurpunt)
De nog stevig dichtgemetste toegang van de bunker. Ook hier zitten in de wand wat inslagen. (Foto: Natuurpunt)
Zijaanzicht met nog dichtgemetst toegangssas.
be18.2
Rechter zijkant van de bunker.
be18.3
 
Vorige (Be17)
Volgende (Be19)
Volgende (A25)