d9
 
Bunkernummer
D9
Oud Bunkernummer
EV7
Lokatie
Vurste
Toegankelijkheid

Schietgaten vrij, toegang nog volledig afgesloten

Aantal kamers

2 achteraan verbonden kamers en een sas

Aantal schietgaten
2
Type geschut
2 x MI
Bijhorende vuurrichting
westen - zuid westen

Korte beschrijving van de bunker

  • Uitwendige kenmerken.
  • Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
  • Rondom de betonnen structuur werd een houtskelet opgetrokken. Dit was bevestigd en gefundeerd op een aparte bakstenen fundering.
  • Op dit houten skelet werden in creoline gedrenkte populierenplanken van 2.4 cm dik bevestigd.
  • De toegang zat verborgen achter 1 deur van 1,00m x 2.00m (BxH). De beide schietgaten zaten verborgen achter 2 links en rechts openende luiken van elk 0.50m x 1.40m (BxH). Deze deur en luiken hadden telkens een bodemplaat in hout waarop in creoline gedrenkte populierenplanken waren bevestigd.
  • Het was in elk geval de bedoeling zowel de toegang als de schietgaten niet te accentueren.
  • Het bunkertje was voorzien van een zadeldak dat was opgetrokken in hout en als dakbedekking bestond uit blauwe Boomse dakpannen.
  • De toegangsput was uitgemetst in baksteen met een bodem in beton waarin een sterfput met metalen rooster was voorzien.
  • Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
  • De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
  • In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
    • 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
    • Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers.
    • 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
    • Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
    • 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur
  • Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
  • Globaal had hij het uitzicht van een houten stal op de rand van een weiland tegen een trekweg.
  • Structuur.
  • De bunker bevat twee mitrailleurkamers.
  • In de eerste kamer kwam achteraan het sas toe.
  • Opmerkingen.
  • Het is een steunliniebunker tussen steunpunt Semmerzake en Muntekouter tussen C8 (225 m) en C9 (750 m). Hij is in hoek opgesteld met C8 om zo samen een groter gezichtsveld en schietbereik te hebben.
  • De bunker was standaard voorzien voor de opstelling van Maximmitrailleurs. Daarnaast was hij ook uitgerust voor de plaatsing van Hotchkiss- en Coltmitrailleurs.
  • Het originele terrein waar de bunker werd op gebouwd was perceel Vurste, unieke sectie, perceel 627 met een grootte van 1 are 74 ca. Dit was de zuidwestelijke hoek van een groter weiland gelegen langs een heden nog bestaande publieke voetwegel. Dit is de wegel die de Wannegatstraat nog altijd verbindt met een meer noordelijke gelegen voetwegeltje tussen de Bukkestraat en de Wassenkerkhofstraat.
  • Dit onteigende perceel was eigendom van landbouwer Valere Dick, woonachtig te Vurste.
  • De akte voor deze onteigening werd verleden op 4 maart 1935 voor de prijs van 1050 Bef.
  • De akte bevatte bijkomend een clausule waardoor de originele eigenaars jaarlijks vanaf de datum van de verkoop een intrest op deze som ontvingen van 5%, wat neerkwam op 52.50 Bef per jaar.
  • Er was voor deze bunker geen permanente erfdienstbaarheid voorzien om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken. Deze was niet nodig omdat men hiervoor de publieke wegel voorzag die eerder werd gemeld en parallel liep met de Bukkestraat, vanaf de Wannegatstraat in noordoostelijke richting tot de veldwegel tussen Bukkestraat en Wassenkerkhofstraat.
  • De tijdelijke erfdienstbaarheid die nodig was voor de bouw van de bunker zelf mogelijk te maken was in feite niets meer dan een verruiming van deze bestaande publieke wegel tot aan de bunker over een strook van 5 meter breed. Hiervoor werd tijdelijk een strook van 3 meter bijkomend onteigend aan de oostkant van de bestaande publieke wegel. Deze bredere strookbreedte tot 5 meter was nodig om het terrein bereikbaar te maken voor werfverkeer. Deze tijdelijke erfdienstbaarheden waren maar 8 maanden geldig en omvatten dus telkens een strook van 3 meter breed en het onderstaand vermelde aantal meters lang.
    • Een akte voor een strook van 50 meter over perceel 611 en een strook van 20 meter over perceel 613a/bis werd verleden aan Landbouwer Theophiel Roobaert, woonachtig te Vurste op 13 maart 1935 voor de prijs van 150 Bef met inbegrip van een clausule om jaarlijks een bijkomende intrest van 5% op deze som (7.50 Bef) te verkrijgen.
    • Een akte voor een strook van 42,50 meter over perceel 612 werd verleden aan de handelaarsfamilie De Smet, woonachtig te Vurste op 26 april 1935 voor de prijs van 135 Bef met inbegrip van een clausule om jaarlijks een bijkomende intrest van 5% op deze som (6.75 Bef) te verkrijgen.
    • Een akte voor een strook van 37,50 meter over perceel 613a werd verleden aan landbouwer Ivo Naessens, woonachtig te Vurste op 13 maart 1935 voor de prijs van 100 Bef met inbegrip van een clausule om jaarlijks een bijkomende intrest van 5% op deze som (5.00 Bef) te verkrijgen.
    • Een akte voor een strook van 12,50 meter over perceel 614a werd verleden aan de leden van de Commissie van openbare onderstand te Vurste op 30 maart 1935 voor de prijs van 100 Bef met inbegrip van een clausule om jaarlijks een bijkomende intrest van 5% op deze som (5.00 Bef) te verkrijgen.
    • Een akte voor een strook van 49 meter over perceel 614b werd verleden aan landbouwster Emma Goedertier, wonende te Melsen 5 april 1935 voor de prijs van 145 Bef. Merkwaardig genoeg is dit de enige akte voor deze bunker die geen clausule bevat voor een jaarlijkse intrest.
  • De totale tijdelijke erfdienstbaarheid voor deze bunker was dan ook aanzienlijk en in totaal 211.50 meter lang.
  • Erfdienstbaarheden, zowel de permanente om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, als de tijdelijke die standaard werden in de aktes voorzien met een termijn van 8 maanden voor de bouw van de bunker mogelijk te maken, gingen net zoals het uitkeren van toegekende intresten pas in voege, van zodra de eigenlijke werken voor de bouw van de bunker werden aangevat, ongeacht de tijdsperiode die op die manier verstreek tussen aankoop van de gronden en de eigenlijke bouw van de bunker zelf.Na de onteigening kreeg het origineel onteigende perceel geen aparte index toegemeten.
  • Op actuele kadasterplannen is het perceel ooit onteigend voor de bunker, deel uitmakend van het originele perceel 627, heden gewijzigd in perceel 627b. Het originele perceel is 627a geworden. Ook is op het kadasterplan het ganse perceel inclusief de bunker wel degelijk nog aangegeven en apart bestaande.
  • Ook is het voor deze bunker toch wel merkwaardig dat er geen directe erfdienstbaarheid werd voorzien om deze steunliniebunker rechtstreeks te verbinden met de bunker C8 waar deze bunker in hoek stond mee opgesteld juist naast een hoeve in de Bukkestraat.
  • Op de in mijn bezit zijnde lijst van 12 mei 1961 stond deze bunker nog altijd vermeld als te koop. Dit zal ook heden ten dage allicht nog altijd zijn status zijn.
  • De bunker zijn schietgaten zijn vrij. Aan de toegang is hij nog altijd afgesloten alhoewel openmaken allicht wel mogelijk is op de manier dat hij is dichtgemaakt. Een blik langs de openzijnde schietgaten toont wel al aan dat hij aan de binnenkant grotendeels ontmanteld is geweest alvorens hij werd dichtgemaakt.
  • Gezien zijn locatie op de linie en het feit dat zijn originele houten camouflage volledig is verdwenen, toont hij op het moment totaal geen sporen van strijd.
  • Op basis van de hoeveelheden toegepast binnen de bouwproject A en B voor gelijkaardige bunkertjes, gecombineerd met de toegepaste basisprijzen zoals in het bestek van bouwproject E terug te vinden, werd een eerste benaderende prijs bepaald voor elk van de bunkertjes. Deze detailprijzen werden daarna herrekent via de regel van 3 op basis van de werkelijke projectprijs zoals terug te vinden in het bestek en de totaalprijs zoals zelf op basis van de gemaakte veronderstellingen, bekomen. Op die wijze moet dit bunkertje ongeveer 60.979,18 Bef gekost hebben.
  • Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 61.479,18 Bef hebben gelegen.
  • Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.

Routebeschrijving om deze bunker te vinden

  • De bunker ligt op de rechter kant van de Wannegatstraat komende van de Baaigemstraat. U ziet de bunker reeds liggen voor u aan het kruispunt komt met de Bukkestraat.
  • Hij is gemakkelijkst te bereiken via de publieke wegel die origineel diende als permanente erfdienstbaarheid, komende van de Wannegatstraat.
Bijhorende foto's

Onteigeningsschets horende bij deze bunker. Op de algemene schets zie je onderaan schuin de Wannegatstraat lopen. Hogerop loopt parallel een trekwegel tussen de Bukkestraat (links getekend) en de Wassenkerkhofstraat (niet meegetekend).

De wegel vlak naast de bunker bestaat heden nog. De afstand vanaf de Wannegatstraat is slechts een voetwegeltje van een tweetal meter breed. De afstand tot de bunker zelf is in totaal 211.50 meter lang. Deze werd dus tot aan de bunker tijdelijk aan de oostkant bijkomend onteigend voor de bouw van de bunker zelf.

Terreinschets horende bij de bouwplannen van deze bunker. Rechts onderaan loopt de trekwegel.
Origineel grondplan van deze bunker, gecamoufleerd als een houten stal met onderaan enkele rijen baksteen als fundering.
d9
Doorsnede AB horende bij bovenstaand grondplan. Hierop is duidelijk de camouflage als stal op te zien.
Doorsnede CD horende bij bovenstaand grondplan.

Actuele ruimere kadasterschets van de omgeving van de bunker. Men ziet er duidelijk het smalle wegeltje op dat langs de bunker loopt.

De Wannegatstraat zal heden ook al heel wat meer bebouwd zijn als toen de linie werd gebouwd. Vele van de huizen zouden anders nooit gebouwd mogen geweest zijn wegens belemmeren van de vuursector van de bunker.

Detail van het kadasterplan anno 2014 met het ondertussen opgedeelde perceel. Het originele perceel 627 werd perceel 627a. Het perceel ooit onteigend voor de bunker werd perceel 627b.
Vooraanzicht anno 2009. De bunker was toen ook al vrij kaal. Op de linker kant ziet men nog duidelijk restanten van de baksteen camouflage en fundering. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting)
Zijaanzicht uit dezelfde periode. Tussen de witte hoeve links op de foto en de bunker, ziet u nog net de bunker C8 waarmee deze bunker in hoek opgesteld was. (Foto: G. De Jong - Simon Stevin Stichting)
Zicht op de voor- en linker zijkant van de bunker vanaf de Bukkestraat, anno 2009.
d9
De linker zijkant van deze bunker. Linksachteraan de nog afgesloten toegang.
d9

Detail van de nog steeds dichtgemetste toegang van de bunker. Het valt u misschien op dat rond deze toegang de bunkerwand werd gecementeerd. Hier moet namelijk achter een houten camouflagedeur, het metalen toegangshekje gezeten hebben.

Dit gedeelte van het beton, kon in het zicht komen als de toegangsdeur werd geopend. Deze wand zal in een passende (vermoedelijk bruine) kleur geverfd geweest zijn om de lager zittende toegangshekje aan het zicht te onttrekken.
Vooraanzicht, U ziet wel duidelijk dat de bunker onderaan ook was voorzien van enkele rijen baksteen. Deze dienden als fundering voor de houten constructie met het uitzicht van een houten stal, die diende als camouflage.
d9

Binnenzicht door het linker schietgat. Achteraan ziet u het toegangssas naar de nog afgesloten toegang.

Op het eerste zicht lijkt er zich aan de binnenkant vrij weinig rommel te bevinden maar is het geheel wel vrij sterk ontdaan van al het aanwezige ijzerwerk.

Een gelijkaardig zicht doorheen het tweede schietgat.
De rechter zijkant van de bunker. Aan deze kant ziet men nog de uitstekende specifieke metalen haken. Deze dienden om de houten camouflage tegen het beton te bevestigen.
d9

Achteraanzicht op deze blok beton. Links is de wand met het oreillon. Rechts het uitstekende toegangssas.

Bij deze bunker valt ook sterk op dat om de impact van een treffer op een hoek te beperken, alle hoeken zoveel mogelijk werden afgerond.

Hierdoor kon een inslaand projectiel enkel loodrecht op het beton inslaan en vrij weinig schade aanrichten. Een treffer op een hoek, zou de structuur veel gemakkelijker laten barsten.