Korte beschrijving van de bunker
|
- Uitwendige kenmerken.
- Het geheel was ommuurd met baksteen.
- Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
- Het enige schietgat (op de rechter kant) was afgesloten met 2 luiken in gegalvaniseerd plaatijzer, openend in 2 richtingen, elk 0.50m x 1.40m (BxH). Op dit plaatijzer waren houten raamprofielen gekleefd om het geheel nog explicieter het uitzicht van echte ramen te geven.
- Het bunkertje was ruim voorzien van valse ramen. De bunker had volgens het bestek nog 2 valse ramen. 1 was terug te vinden op de voorzijde van de commandokamer die geen schietgat had. het tweede valse raam zat volgens het bestek op de rechter zijkant. Ten velde vindt men echter op die zijde 2 valse ramen terug. Op de linker zijkant steekt dan nog eens een vals raam dat eveneens niet op de plannen terug te vinden is. Deze valse ramen waren identiek uitgewerkt als deze voor de schietgaten met als enig verschil dat deze waren opgebouwd op een gefixeerde gegalvaniseerde plaat van 1.00m x 1.40m (BxH).
- Op de achterzijde van het toegangssas zit ook nog een niet voorzien klein vals raampje.
- Op de cementering boven het enige schietgat kan men nog verfrestanten zien van origineel hierop geschilderde valse ramen. Ook het kleine raampje op het sas droeg nog zeer beperkt verfrestanten.
- Het eigenlijke toegangssas tot de bunker zat verborgen achter een heden nog grotendeels bestaand extra portaal.
- Daarnaast is het bunkertje ook nog ruim voorzien van originele baksteen camouflage.
- Heden ten dage is enkel aan de achterkant van het toegangssas nog een gedeeltelijke puntgevel aanwezig.
- De dakstructuur was uitgewerkt als een zadeldak in hout. Ook het sas had een bijkomend zadeldakje aansluitend op de hoofdstructuur. De dakbedekking bestond uit rode Boomse pannen.
- De toegangsput voor het eigenlijke toegangssas was afgesloten met een metalen valluik van 0.90m x 0.80m.
- Voor men het eigenlijke toegangssas kon betreden diende men nog met stijgijzers (geen trap zoals in het bestek beschreven) 70 cm te dalen tot het niveau van de bunker.
- In het toegangssas werd een sterfputje voorzien.
- Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
- De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
- Dit traliehekje was bijkomend aan het zicht onttrokken door een extra houten deur van 1.00m x 2.00m (BxH).
- In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
- 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
- Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers. (nutteloos in de commandokamer maar meestal toch aanwezig)
- 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
- Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
- 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur. Deze laatste was niet aanwezig in de commandokamer (de kamer zonder schietgat)
- Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
- Het geheel was gecamoufleerd als een bijgebouw van de boerderij die er nu nog staat.
- Het bunkertje was deels aan het zicht onttrokken door een haag waarin in de noordwestelijke hoek een poortje in Rood Noors dennenhout van 1.00m x 1.20m (BxH) was voorzien om het terrein te betreden.
- Structuur.
- De bunker bestaat uit twee kamers die achteraan met elkaar verbonden zijn en een toegangssas. De bunker heeft maar één schietgat.
- Opmerkingen.
- Het is een commandobunker die tussen de voorlinie en de steunlinie ligt op Muntekouter. Hij ligt vrij kort achter Mu8 en Mu9 (170 m).
- Hij is in hoek opgesteld met Mu18 en geeft dekking aan Mu8. Het is een commandobunker op de oostkant van Muntekouter. Hij ligt vrij centraal tussen de voorliniebunkers Mu8, Mu9, Mu10, Mu11 en Mu12.
- De bunker was standaard voorzien voor de opstelling van een Maximmitrailleur. Daarnaast was hij eveneens voorzien om een Hotchkiss- of Coltmitrailleur te kunnen opstellen.
- Dit was een commandobunker in tweede linie van de voorlinie in het weerstandsnest Muntekouter. Dit is tevens dan ook het beste bewijs om te geloven dat Mu9 geen commandobunker zal geweest zijn omdat hij daarvoor allicht te dicht bij deze bunker lag.
- Wel is het opnieuw niet zo evident zich terug te plaatsen in de tijd van de meidagen 40 voor deze bunker. Tussen de hoeve waarvan hij wordt gezien als bijgebouw en de bunker zelf lag toen nog een openbare weg. Deze liep van juist naast de huidige hoeve waar de bunker nu nog altijd bijhoort tot op de Torrekenslaan waar nu nog altijd het bunkertje Mu22 staat.
- Voor de bouw van de bunker werd een stuk grond onteigend van 1 are 30 ca van het perceel Munte Unieke Sectie kadastraal perceel 164. Dit was een perceeltje genomen uit de oostkant van een groter perceel landbouwgrond.
- Het was in elk geval op geen enkele manier rechtstreeks verbonden met de Hundelgemsesteenweg of de eerder gemelde toenmalige openbare weg tussen Hundelgemsesteenweg en Torrekenstraat.
- Om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, werd enerzijds een strook van 2 meter breed voorzien. Deze liep eerst nog 6.5 meter noordwestelijk op hetzelfde perceel 162 langs de grens met perceel 166b. Daarna draaide de erfdienstbaar noordoostelijk in de richting van de ondertussen verdwenen weg om ongeveer uit te komen op deze weg ter hoogte van de nog bestaande achterbouw van de hoeve waar de bunker nu nog bijstaat. Dit kwam neer op een erfdienstbaarheid van 30.5 meter lang over het perceel 170, eveneens op zijn grens met het perceel 166b.
- Voor de bouw van de bunker werd bovenstaande permanente erfdienstbaarheid nog eens uitgebreid tot een strook van 5 meter breed om de bouw van de bunker mogelijk te maken. Deze tijdelijke erfdienstbaarheid was maar 8 maanden geldig na het tekenen van de akte.
- Alle terreinen betrokken bij bovenstaande onteigening en erfdienstbaarheden waren eigendom van de familie Robert De Gheldere, notaris en provincieraadslid, wonende te Knokke Heist (Heist aan Zee).
- De akte voor deze bunker werd verleden op 17 augustus 1935 voor de prijs van 2385 BEF. De prijs was hierbij ten opzichte van wat origineel was voorzien, opgetrokken tot dit bedrag komende van 1850 BEF.
- De akte bevatte wel geen clausule voor jaarlijkse intresten op dit bedrag.
- Erfdienstbaarheden, zowel de permanente om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, als de tijdelijke die standaard werden in de aktes voorzien met een termijn van 8 maanden voor de bouw van de bunker mogelijk te maken, gingen net zoals het uitkeren van toegekende intresten pas in voege, van zodra de eigenlijke werken voor de bouw van de bunker werden aangevat, ongeacht de tijdsperiode die op die manier verstreek tussen aankoop van de gronden en de eigenlijke bouw van de bunker zelf.
- Kadastraal verkreeg het origineel onteigende perceel na de onteigening geen nieuw kadastrale index.
- Uiterst merkwaardig is dat je zelfs op actuele kadasterplannen de toenmalige openbare wegel tussen Hundelgemsesteenweg en Torrekenstraat nog altijd aangeduid ziet als bestaande (allicht altijd al onverharde) openbare weg. Deze staat nog altijd "zonder kadasternummer" op deze plannen en zou dus nog altijd officieel moeten bestaan. In praktijk is er echter van deze wegel niets meer terug te vinden. De toegang vanaf de Hundelgemsesteenweg is heden de toegang tot de de eerder vermelde hoeve en afgesloten aan de steenweg met een hek. De rest van de weg is totaal nog onbestaande en door al de landbouwers van de achterliggende percelen mee omgeploegd alsof de weg er nooit is geweest.
- Bijkomend is het origineel onteigende perceeltje voor de bunker nog altijd als een apart kadastraal perceeltje terug te vinden, namelijk perceel 164e. Ook is de bunker er nog apart op getekend. Dit laat sterk vermoeden dat ook de ooit onteigende grond en bunker nooit officieel opnieuw zijn teruggekocht van de staat en ook vandaag de dag nog altijd officieel door de staat te koop aangeboden zullen staan. Het bunkertje stond trouwens in de gekende lijst van 1962 ook nog altijd officieel te koop, wat allicht bovenstaande bedenking zal staven.
- De rest van het origineel grotere perceel 164d, inclusief de rest van het bosje waar de bunker nu instaat, werd perceel 164d.
- De bunker draagt op het eerste zicht geen directe sporen van strijd.
- De bunker is volledig vrij aan de toegang, het schietgat is nog afgesloten.
- Toch is dit zeker een van de meest intacte bunkertjes op bruggenhoofd Gent voor wat betreft de nog aanwezige camouflage van de betonnen structuur met baksteen.
- Aan de binnenzijde is het wel grotendeels ontmanteld van ijzerwerk.
- Doordat het aan de binnenzijde deels beschilderd is geweest, zijn ook daar de meeste originele verfsporen verdwenen.
- Zo zijn er op de cementering boven het enige schietgat nog duidelijk verfresten van een geschilderd nepraam zichtbaar.
- Op basis van de hoeveelheden toegepast binnen de bouwproject A en B voor gelijkaardige bunkertjes, gecombineerd met de toegepaste basisprijzen zoals in het bestek van bouwproject F terug te vinden, werd een eerste benaderende prijs bepaald voor elk van de bunkertjes. Deze detailprijzen werden daarna herrekent via de regel van 3 op basis van de werkelijke projectprijs zoals terug te vinden in het bestek en de totaalprijs zoals zelf op basis van de gemaakte veronderstellingen, bekomen. Op die wijze moet dit bunkertje ongeveer 64.633,59 Bef gekost hebben.
- Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 64.883,59 Bef hebben gelegen.
- Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.
|
Voorstudie bij het bunkertje Mu15. In het zwart aangeduid ziet u de hoeve waar de bunker ooit bijstond met als uitzicht dit van een bijhorend bijgebouw.
Nog merkwaardiger is de wegel juist zuidelijk van deze hoeve die doorloopt tot op de weg die eveneens Torrekenstraat noemt.
|
|
|
Detail van het toen nog te onteigenen perceeltje, horende bij deze zelfde voorstudie.
Links van de steenweg, de vermiste onverharde wegel. Rechts de nog bestaande onverharde wegel richting Ruspoel.
|
|
|
Onteigeningsschets zoals terug te vinden bij de akte opgesteld voor deze bunker. |
|
|
Tereinschets zoals terug te vinden bij de bouwplannen. Het perceeltje was wel degelijk afgescheiden van de rest.
In de noordelijke hoek zat een poortje in de omheining.
|
|
|
Grondplannetje van deze bunker. Het geheel is ruimschoots voorzien van valse ramen. |
|
|
Doorsnede AB bij bovenstaand grondplan toont een langsdoorsnede doorheen het enige schietgat en deels door het toegangssas |
|
|
Doorsnede CD bij hetzelfde grondplan toont een dwarsdoorsnede doorheen de 2 kamers, kijkende naar de voorzijde toe. Het kruis duidt het enige schietgat aan. |
|
|
Actuele kadasterschets met vrij centraal het ooit onteigende perceeltje en de bunker. Beiden staan er dus nog gescheiden op en het perceeltje heeft nog altijd een apart kadasternummer. het is dan ook meer dan waarschijnlijk dat dit terreintje alsook de bunker nog altijd te koop staan als staatseigendom. |
|
|
Nog merkwaardiger is toch de op het moment totaal niet meer terug te vinden wegel juist onder de hoeve. Deze staat dus wel degelijk nog altijd op het actueel kadaster vermeld. In praktijk is hier niets meer van terug te vinden. Aan de zijde van de steenweg is deze afgesloten met een hek horende bij de hoeve. Alle overige landbouwpercelen doen alsof hij nooit heeft bestaan. Hij is al is hij nog officieel totaal omgeploegd met de rest van de percelen. |
|
|
Actuele luchtfoto anno 2015 van Google Earth. Waar is in godsnaam dat wegeltje naar toe dat nog wel degelijk op het kadaster gekend is anno 2015. Vanaf de steenweg zou deze moeten lopen doorheen het hek dat heden de toegang tot de hoeve vormt. De velden daarachter is geen enkel spoor meer van deze weg terug te vinden. Hij blijkt meer dan doelbewust integraal gewist. |
|
|
Dit is voorlopig de oudste foto die ik heb kunnen terugvinden van deze toch fraaie bunker. Bij deze foto is de bakstenen puntgevel aan de rechter kant van het oreillon nog aanwezig. Het origineel geschilderde valse raam boven het dichtgemetste schietgat is ook nog duidelijk zichtbaar. In deze periode moet de bunker praktisch nog al zijn puntgeveltjes gehad hebben. De foto moet dan ook ten minste van eind jaren 80 dateren. (Foto: Collectie De Muntenaar) |
|
|
Detail uit dezelfde periode van het enige schietgat van de bunker. Deze verftinten zijn heden praktisch volledig verdwenen. Je merkt zelfs niet alleen de geschilderde raamboorden maar ook volgens mij nog resten van geschilderde gordijnen. (Foto: collectie de Muntenaar) |
|
|
Rechter zijkant van de bunker zoals hij praktisch zichtbaar moet geweest zijn vanaf de Hundelgemsesteenweg anno 1990. De bunker zat toen nog niet verborgen in een verwilderd bosje achter een boerderijtje. De gevelkant waarop u hier kijkt is de muur die tot enkele jaren daarvoor zijn puntgevel nog had. Op recentere foto's kunt u ook zien dat het baksteen rondom de valste ramen op deze zijde, ook al serieus te lijden heeft gehad en niet meer zo fraai staat heden ten dage. (Foto: Collectie A. Van Geeteruyen). |
|
|
Vooraanzicht en linker zijkant met nog intakte puntgevel, eveneens uit 1990. De originele verfkleuren boven het enige schietgat zijn hier reeds grotendeels verdwenen. (Foto: Collectie A. Van Geeteruyen). |
|
|
Nogmaals uit dezelfde periode, de linker zijkant met achteraan het toegangssas. Hier stond nogmaals een houten camouflagedeur. Ook op deze kant was nog een vrij intakt vals raam te zien met toen in elk geval nog versporen. (Foto: Collectie A. Van Geeteruyen). |
|
|
We zijn ondertussen 1995. Het bunkertje staat nog altijd gescheiden op de rand van de kouter. Alleen is het bunkerterrein ondertussen enorm verwilderd en overwoekerd. Er ontstaat een wild bosje rondom de bunker die volledig het uitzicht krijgt van een ruine van een woning. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting) |
|
|
Zicht op de linker zijkant en sterk onder klimop zittende voorzijde van de bunker anno 2000. (Foto: Collectie De Muntenaar) |
|
|
Zicht op de goed verborgen bunker, anno 2006. Men moet heden al letterlijk het bunkertje weten staan, wil men het nog terugvinden. Ondertussen staat het wel mee opgenomen binnen het terrein van een opgeknapt boerderijtje ondanks dat eigenlijk valt te betwijfelen of het er officieel eigendom van zal zijn. |
|
|
Achteraanzicht. Dit is de achtermuur van het toegangssas. De ganse structuur heeft eigenlijk op het moment het meest te lijden onder te sterk en te groot uitgegroeide bomen er rond. Deze duwen vaak heel sterk tegen de baksteencamouflage of kruipen achter de opgemetste valse hoeken. Ze zijn dan ook vaak de oorzaak dat deze scheef geduwd worden, breken en omvallen. |
|
|
Hetzelfde achtermuurtje van de andere kant gezien. Ook hier stond origineel een klein puntgeveltje. je ziet duidelijk hoe de achterzijde van deze muur al scheefgeduwd staat door de boom aan de binnenzijde van dit toegangssas. |
|
|
Op de linker zijmuur van dit toegangssas zit trouwens nog een klein vals raampje. Ook dit staat niet op de originele bouwplannen. Voor wie goed kijkt zie je nog heel lichtjes de restanten van raamschilderingen op de gecementeerde achterkant. |
|
|
Rechter zijkant van de bunker. Op deze zijde is het baksteen metselwerk ondertussen vrij sterk afgetakeld. |
|
|
De sterk overwoekerde voorzijde van de bunker. Hij is eigenlijk heden niet echt vlot meer fotografeerbaar wegens te sterk overgroeid. |
|
|
Het linker zijgeveltje is ondertussen het enige met nog sporen van een puntgevel. Deze heeft voorlopig, allicht dan ook opnieuw door de aanwezige bomen die overtollige wind zullen wegnemen, weten stand te houden. Op dit raam zijn nog altijd zeer beperkt verfsporen te zien. |
|
|
Blik naar de toegang van de bunker. Hier vooraan zat origineel een houten camouflagedeur. Achteraan de effectieve toegang van de bunker die toch opnieuw bijna half onder het maaiveld blijkt te zitten. Let op hoe groot de bomen reeds zijn aan de binnenzijde van dit toegangssas. |
|
|
Binnenzicht juist achter het toegangssas in de commandokamer. Het bunkertje werd vroeger blijkbaar door kinderen gebruikt als kamp. Hoe zouden we zelf geweest zijn. Wel is het bunkertje toch grotendeels aan de binnenzijde ontmanteld. |
|
|
Binnenzicht in de mitrailleurkamer vanuit de commandokamer. |
|
|
Binnenzicht in de enige mitrailleurkamer van deze bunker. Door het verven zijn originele verftinten natuurlijk verdwenen.
De bunker is gedeeltelijk ontmanteld, zo is het chardome verdwenen. Wel nog zichtbaar de extra sokkels voor de Hotchkiss- of Coltmitrailleur.
|
|
|
| |
|
