Bunkernummer |
|
Oud Bunkernummer |
|
Lokatie |
|
Toegankelijkheid |
|
Aantal kamers |
2 achteraan onderling verbonden kamers en een sas
|
|
Aantal schietgaten |
|
Type geschut |
|
Bijhorende vuurrichting |
|
Origineel kadastraal perceel waarop de bunker werd gebouwd: |
- Semmerzake, Unieke Sectie, kadastraal perceel 763a (gedeeltelijk)
|
Meer details over de originele eigenaars en de aktes behorende bij deze bunker: |
- Voor de onteigening van deze bunker werd een perceel onteigend ter grootte van 1 are 24 ca in de meest westelijke hoek van een perceel gekadastreerd als bouwgrond. Het betrof eigenlijk de tuin van de bestaande woning. In dit geval werd de bunker amper op 2.50 meter van de bestaande woning gebouwd.
- Om dit perceeltje ten allen tijde te kunnen bereiken diende in eerste instantie een permanente erfdienstbaarheid voorzien te worden. Dit omvatte in dit geval een strook van 2.50 meter breed, zuidwestelijk van de bestaande woning, over de volle breedte van de woning. Op een aparte schets bij de onteigeningsakte van deze bunker wordt heel goed duidelijk gemaakt dat deze zone onder geen beding afgesloten kon worden voor de eigenaars, eventuele huurders of pachters van de woning. Deze zone zou dus ten allen tijde deel uitmaken van de onteigening maar voor de bewoners van de woning eveneens vrij toegankelijk blijven.Op die wijze volstond deze zone echter nog niet omdat ze niet rechtstreeks verbonden was met de openbare weg, in dit geval de Opperweg noordwestelijk van deze eerder gemelde zone.
- Normaal voorzag men om het bunkerterrein ten allen tijde toegankelijk te houden voor voetgangers een strook van 2 meter breed vanaf de openbare weg tot het perceel onteigend voor de bunker. Voor deze bunker liep deze samen met de tijdelijke erfdienstbaarheid over een strook van 5 meter breed vanaf de Opperweg (noordwestelijk van oprijweg tussen bunker en woning), over een lengte van 5.60 meter. Deze tijdelijke erfdienstbaarheid over een strook van 5 meter breed was normaal maar geldig voor de bouw van de bunker gedurende 8 maanden na het tekenen van de akte maar bleef in dit geval ook geldig als permanente erfdienstbaarheid.
- De akte voor deze onteigening en de bijhorende erfdienstbaarheden op perceel 763a werd verleden op 26 maart 1935 voor de prijs van 8400 BEF aan Eerwaarde Heer Kanunnik René De Muynck, hoogleraar te Leuven en daar wonende.
- Er zou trouwens aan hem nog een akte opgemaakt worden, namelijk deze voor de bunker Se10 waarin ook hij nogmaals betrokken partij zou zijn.
- De akte bevatte ook een bijkomende clausule voor een jaarlijkse intrest van 5% op dit bedrag, wat in dit geval neerkwam op 420 BEF per jaar.
- Erfdienstbaarheden, zowel de permanente om de bunker ten allen tijde te kunnen bereiken, als de tijdelijke die standaard werden in de aktes voorzien met een termijn van 8 maanden voor de bouw van de bunker mogelijk te maken, gingen net zoals het uitkeren van toegekende intresten pas in voege, van zodra de eigenlijke werken voor de bouw van de bunker werden aangevat, ongeacht de tijdsperiode die op die manier verstreek tussen aankoop van de gronden en de eigenlijke bouw van de bunker zelf.
|
Huidige kadastrale perceelnummers van deze bunker: |
- Het originele perceel 763a bestaat op zich ondertussen niet meer. Wel vindt men enerzijds het perceel 763c en 763d terug. 763d is het perceel van de bunker (enkel de betonnen randen van de bunker), 763c is de rest van het originele perceel 763a. Blijkbaar is in dit geval de bunker nooit opnieuw volledig opgenomen binnen het originele perceel maar bleef apart bestaan. De bunker is wel degelijk ooit opnieuw verkocht aan de originele eigenaars want hij stond in 1962 al niet meer op de lijst van toen nog niet terug verkochte bunkers.
|
Kadasterschets
Dit is de kadasterschets zoals teruggevonden bij de akte van deze bunker. Je ziet dus toch duidelijk dat er nog heel wat minder bewoning te zien was terwijl dit gedeelte van Semmerzake nu helemaal volgebouwd is. Links ziet u duidelijk een detail van de onteigening met de noordwestelijke erfdienstbaarheid om het perceel te bereiken vanaf de Opperweg. |
|
|
Detailschets bij de onteigening die duidelijk de strook aanduidt met "Doorgang" op vermeld. Dit is de strook tussen de te bouwen bunker en de woning. Deze mocht door de eigenaars ten allen tijde gebruikt blijven en was ook nodig om het terrein er achter te kunnen blijven bereiken. Dit was toen ook nog eigendom van dezelfde eigenaar. Allicht is de huidige woning nog altijd dezelfde maar ondertussen al vrij sterk verbouwde woning van toen. |
|
|
Actueel kadaster anno 2013
Het bunkertje is nog altijd duidelijk te zien en kreeg ondertussen wel degelijk een apart kadasternummer, namelijk perceel 763d. Dit is merkwaardig genoeg begrensd door zijn betonnen grenzen en niet meer het perceeltje dat vroeger effectief eerst werd onteigend. |
|
|
Actuele luchtfoto Google Earth anno 2007. Het bunkertje is te zien centraal op de foto, juist op de hoek van de helling komende van Gavere, de Aalbroekstraat en de Opperweg. |
|
|
Routebeschrijving om deze bunker te vinden: |
- Volg de Opperweg komende van de Leenstraat. Op de hoek waar de weg afdraait naar links ligt deze bunker op de hoek links in de tuin van de laatste woning. U ziet duidelijk het toegangssas vanop de weg.
- Van de Aalbroekstraat komende ligt hij net boven de helling waar de hoofdweg, de Opperweg, rechtsaf gaat, in de binnenbocht.
- De bunker ligt volledig op privéterrein en kan alleen bezichtigd worden mits toestemming van de eigenaar van het betreffende woning. Respecteer de privacy aub.
|
Localisatie van de bunker op de bunkerlinie: |
- Het is een steunliniebunker op het steunpunt Semmerzake tussen Se2 (180 m) en de zware bunker Se9 (75 m). Hij lag ook kort achter de bunker Se3 (160 m).
- Het was een van de twee commandobunkertjes op het steunpunt Semmerzake.
|
Structuur van het bunkertje: |
- De bunker bestaat uit twee kamers die achteraan met elkaar verbonden zijn en een toegangssas.
- De bunker heeft echter maar één schietgat in de tweede kamer.
- Het toegangssas komt uit in de commandokamer.
- Nog merkwaardig bij deze bunker is dat de kamer met het schietgat dieper is dan de commandokamer zonder schietgat zodat langs de buitenkant de kamer met schietgat iets verder naar buiten uitsteekt. Eigenlijk heeft de bunker de structuur van een bunker met 2 schietgaten in 2 verschillende richtingen. Hij ontbreekt eigenlijk een schietgat in zuidelijk zuidoostelijke richting.
|
Welke type wapens waren in de bunker opstelbaar + wat waren de schietsectoren: |
- De bunker was standaard voorzien voor de opstelling van een Maximmitrailleur. Daarnaast was hij eveneens voorzien om een Browning FM30 te kunnen opstellen.
- Zelf kijkt de schietsector uit op de kop van de helling tussen Grotenbroekstraat en Aalbroekstraat. Zijn schietsector is nog iets zuidelijker voor de zware bunkers Se2 en Se3. Hij moest in feite een eventuele doorbraak op die voorlijn net voorbij de kop van de helling weten af te blokken.
|
Omschrijving van het gecamoufleerde bunkertje: |
- Origineel volledig ommuurd met baksteen.
- Al het houtwerk was standaard uitgevoerd in Noors rood dennenhout tenzij anders vermeld.
- De luiken voor het schietgat alsook de bijkomende valse ramen waren uitgewerkt als gegalvaniseerde metalen platen waarop langs de buitenzijde houten raamprofielen waren gekleefd om het geheel nog explicieter het uitzicht van echte ramen te geven.
- Het schietgat voor de mitrailleur zat verborgen achter 2 luiken openend in 2 richtingen van elk 0.50m x 1.40m (BxH).
- Op de linker zijkant (wand links van het schietgat) zat nog een vals raam. Dit was dan identiek uitgewerkt met dat verschil dat dit was opgebouwd op een gefixeerde gegalvaniseerde metalen plaat van 1.00m x 1.40m (BxH)
- Het bunkertje was voorzien van een zadeldak dat was opgetrokken in hout en als dakbedekking rode Boomse dakpannen had.
- De toegangsput was uitgemetst in baksteen met een bodem in beton waarin een sterfput met metalen rooster was voorzien.
- In het originele bestek is er sprake van een metalen ladder van 0.80m in deze toegangskuil. In praktijk is dit zeker vervangen geweest door een aantal stijgijzers.
- Bij de bunkers met mitrailleurkamer(s) was de toegang tot de eigenlijke gevechtsruimtes van de bunker gescheiden van het sas door middel van een gepantserde metalen deur van 0.86m x 1.82m (BxH) met zonneblinden, omlijsting en luikje voor toegangsverdediging.
- De eigenlijke toegang bij de inkom was op zijn beurt afgesloten met een metalen traliehekje van 0.90m x 1.82m
- Dit was bijkomend nog eens aan het zicht onttrokken door een houten camouflagedeur van 1.00m x 1.90m (BxH).
- In elke mitrailleurkamer was daarnaast standaard aanwezig:
- 3.50 meter etagères met leggers in inlandse eik.
- Een inlands eiken plankje van 0.32m x 0.12m x 0.06m met ijzeren steunen voor de plaatsing van een kogelpers. (nutteloos in de commandokamer maar meestal toch aanwezig)
- 6 zware geschilderde hanghaken voor ophangen materialen in de kamers
- Een verzinkte hanghaak aan het plafond voor ophangen olielamp (in vredestijd)
- 1 chardome en chardomeplaat voor de standaard opstelling van een Maximmitrailleur. Deze laatste was niet aanwezig in de commandokamer (de kamer zonder schietgat)
- Ventillatiegaten waren aan de buitenzijde aan de bovenzijde afgesloten met een koperen geperforeerde afdekplaat om ingooien van projectielen naar binnen onmogelijk te maken.
- Heel merkwaardig en allicht gekoppeld aan zijn functie van commandobunker, had deze bunker tussen beide kamers een eikenhouten deur van 0.80m x 1.85m (BxH).
- Origineel zat hij grotendeels verborgen achter een haag met daarin een dubbel houten hek. Dit dubbel hek zal ongeveer gezeten hebben waar nu ook de oprit van de huidige woning is.
- Het globale uitzicht was dit van een stalletje bij de woning waar hij zeer letterlijk vlakbij stond.
|
Bouwplannen van de bunker
Terreinschets horende bij de bouwplannen van dit fraaie en unieke bunkertje op de linie. Ook dit is een eenmalig gebouwd concept.
Wel merkwaardig is de rechthoekige vorm die deels onder de bunker getekend zit. Tot op heden onduidelijk wat dit effectief was.
De noordwestelijke zijde van het terrein bevatte een dubbel toegangshekje om het terrein te betreden. Van die kant was de bunker door een haag aan het zicht onttrokken vanaf de Opperweg.
|
|
|
Origineel grondplan van dit bunkertje dat dus origineel ommuurd was met baksteen. Merk op dat er nergens sporen zijn van valse ramen behalve aan het enige aanwezige schietgat.
Eigenlijk is dit een ontwerp voor een bunker met 2 schietgaten in verschillende vuurrichtingen (haaks op elkaar). Het tweede schietgat is nooit voorzien geweest.
|
|
|
Doorsnede AB bij bovenstaand grondplan toont een dwarsdoorsnede doorheen de commandokamer (links) en de enige mitrailleurkamer (rechts). Het center van het schietgat is met een kruisje aangeduid. |
|
|
Dwarsdoorsnede CD bij hetzelfde grondplan loopt doorheen commandokamer (links) en het toegangssas (rechts). Doordat de mitrailleurkamer wat naar voor uitstak, zal de commandokamer aan de buitenzijde een vrij ver overstekend dak hebben gehad. |
|
|
Actuele toestand van deze bunker: |
- Heden is het bunkertje vrij sterk overgroeid met klimop, zeker aan de kanten gericht naar zowel de Opperweg als de Aalbroekstraat. Het toegangssas is vrij goed herkenbaar vanaf de Opperweg en bevat nog wel wat originele baksteencamouflage. Vanaf de parking achter dit terrein zie je de bunker vrij vlot van de andere kant en kijk je op een blote betonnen wand.
|
Draagt de bunker nog sporen van de meidagen 40: |
- Er zijn geen directe sporen van strijd.
|
Anekdotes, leuke weetjes en verhalen direct koppelbaar aan dit bunkertje: |
- Mogelijks is dit bunkertje zichtbaar op een oude foto van een bezoek van Koningin Elisabeth tijdens een eerste mobilisatie in 1938 te Semmerzake.
- Heden is het bunkertje aan de toegang volledig vrijgemaakt en wordt hij gebruikt als een berghok.
- Het enige schietgat is nog altijd gedeeltelijk dichtgemetst.
|
Kostprijsschatting van het toenmalige bunkertje: |
- Op basis van de hoeveelheden toegepast binnen de bouwproject A en B voor gelijkaardige bunkertjes, gecombineerd met de toegepaste basisprijzen zoals in het bestek van bouwproject E terug te vinden, werd een eerste benaderende prijs bepaald voor elk van de bunkertjes. Deze detailprijzen werden daarna herrekent via de regel van 3 op basis van de werkelijke projectprijs zoals terug te vinden in het bestek en de totaalprijs zoals zelf op basis van de gemaakte veronderstellingen, bekomen. Op die wijze moet dit bunkertje ongeveer 55.972,89 Bef gekost hebben.
- Als men hier nog eens een aantal zaken gaat bijtellen die niet dienden ingecalculeerd te worden door de bouwfirma's maar rechtstreeks werden aangeschaft door de militaire overheid zoals bv chardomes, koepels, ventillatoren,... moet de totale kostprijs ongeveer op 56.222,89 Bef hebben gelegen.
- Ter info: 1 BEF in 1934 komt ongeveer overeenkomt met een bedrag van 74 BEF (1.84€) in 2013, een "factor 74" dus.
|
|
Algemene foto's uit de oude doos (voor 2006 - chronologisch) |
Tijdens een kantonnement van Belgische troepen aan het bruggenhoofd Gent te Semmerzake in 1938 bracht de toenmalige koningin Elisabeth een bezoek aan de militairen aldaar. U ziet de koningin volledig in het zwart achteraan in het midden. De vrouw in het gebloemde kleed rechts op de foto was Moeder Clemmen die instond voor het vertalingswerk voor de Franstalige koningin. Op de achtergrond ziet u allicht nog een glimp van de nog volledig intakte bunker Se8. (Bron: Semmerzake - Antoine De Smet) |
|
|
Zicht op de achterkant met toegangssas van dit bunkertje anno 1995. Dit is het enige gedeelte van de bunker dat nog sporen van originele baksteencamouflage draagt. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting) |
|
|
Het volledig kale betonnen uitzicht van de achterkant van de bunker. Buiten het sas is de bunker vergaan tot een kale blok blok beton. (Foto: Collectie G. De Jong - Simon Stevin Stichting) |
|
|
Beschrijvende foto's van het bunkertje |
Het bunkertje zit altijd al de laatste jaren zeer goed verstopt op de binnenhoek gevormd door de Aalbroekstraat en de Opperweg, sterk overgroeid met klimop, achter een bushokje. Heel wat mensen zijn er allicht al vaak voorbij gekomen zonder het bunkertje ooit op te merken. |
|
|
Jammer is wel dat men er toch wel sterk alles aan doet om het bunkertje zoveel mogelijk aan het zicht te onttrekken. Vanaf de Aalbroekstraat gebeurt dit door een houten afsluiting. Voor de rest laat men hem blijkbaar liefst zoveel mogelijk overgroeien met klimop. |
|
|
De achter de omheining en vaak onder heel veel klimop verstopte voorzijde van de bunker. Vooraan heb de commandokamer. Achteraan zie je de kamer naar voor uitspringen. Dat is de mitrailleurkamer. |
|
|
Het beperkt geopende schietgat vanaf de buitenzijde gezien doorheen de begroeiing. |
|
|
De achterzijde van de bunker zoals vlot te zien vanaf de parking van de firma Belintra achter de tuin van deze woning. |
|
|
Detail vanaf dezelfde parking. |
|
|
De bunker en de woning vanaf de overzijde van de Opperweg. |
|
|
Het bunkertje vanaf de oprit van de woning. Merk op hoe smal de doorgang maar was tussen woning en bunker. Dit is de zone die altijd, zelfs na de onteigening, als erfdienstbaarheid voor de eigenaars, na de bouw, toegankelijk bleef. |
|
|
Achterzijde en rechter zijkant van de bunker. Buiten beperkt het toegangssas, heeft de bunker nog amper sporen van zijn originele baksteencamouflage. |
|
|
Detail van de toegang van de bunker die blijkbaar toch vroeger ook wel serieus dichtgemetst is geweest. |
|
|
Dezelfde toegang vanuit de bunker naar buiten gekeken.
De bunker zit opnieuw ongeveer met een half niveau onder het maaiveld. Hierdoor zal hij origineel ook buiten het standaard hekje dat alle bunkers hadden, nog een extra camouflagedeur gehad hebben, op standaardhoogte met het maaiveld.
|
|
|
Binnenzicht in de commandokamer doorheen de toegangsdeur waar ooit de gepantserde deur stak, naar de commandokamer. Het valt meteen op dat deze niet zo diep is uitgewerkt dan de meeste andere mitrailleurkamers. Merkwaardig is dus dat de restanten van de etagères blijkbaar in de commandokamer op de muur aan de overzijde van het sas zitten. Mocht deze bunker effectief een tweede schietgat hebben gehad, wat dus wel degelijk niet het geval is, zou dit op deze foto gezien op de linker kant moeten gezeten hebben. |
|
|
Een blik vanuit de commandokamer op de mitrailleurkamer. |
|
|
De enige mitraileurkamer heeft nog heel duidelijk het R-richtteken op de rechter zijmuur. |
|
|
Detail van het schietgat dat ook voorzien was voor de opstelling van een Browning FM30 - mitrailleur. Achteraan in het schietgat zitten nog restanten van het houten blok dat hiervoor bijkomend in het schietgat werd voorzien.
Merkwaardig is ook wel dat deze bunker een rozige schijn heeft op zijn pleisterwerk aan de binnenzijde. Deze schijn hangt op verschillende muren.
|
|
|
Detail van het schietgat van de binnenzijde uit gezien. De randen hebben nog fraaie blauwe camouflagekleuren. |
|
|
|