Citadelpark Gent

Buskruitfabriek Cooppal Wetteren

Vliegvelden WO I Regio Gent

WO I Munitiepark Kwatrecht

De Dodendraad

De Hollandstellung - Duitse WO I bunkerlinie

Reichsschüle Flandern - SS-School Kwatrecht

Duitse Atlantic Wall Radarpost - Goldammer

WOI en II Munitiedepot De Ghellinck Zwijnaarde

Duitse gangen onder centrum Gent WOII

Publieke WOII Schuilplaatsen Groot Gent

Het Fort van Eben Emael

KW-linie

WO I - Kwatrecht - Melle

18 daagse veldtocht gekoppeld aan TPG

Neergestorte B17 te Kwatrecht 19-09-1944

De bevrijding WO II van de regio rond TPG

Details van de legers:

Gesneuveldenlijsten:

Contact en onbeantwoorde vragen

Media-aandacht

Copyright

Links










































Beschrijving van bruggenhoofd Gent.

Gedetailleerde beschrijving van de bunkers en hun bewapening.

Hieronder vindt u een korte beschrijving van de nooduitgang bij de bunkers van bruggenhoofd Gent. Al was deze bij maar bij twee bunkers van de originele 228 aanwezig.

De Nooduitgang - Slechts aanwezig bij 2 van de 228 origineel gebouwde bunkers op bruggenhoofd Gent.

Op Bruggenhoofd Gent werden ooit maar 2 bunkers gebouwd die voorzien waren van een nooduitgang. De overige 226 bunkers hadden deze niet. Het gaat om de molenbunker Av10 te Gijzenzele en de zware bunker A30 te Moortsele. Waarom juist die twee bunkers van een nooduitgang werden voorzien en de rest niet, is heden nog altijd een raadsel.

Dit wil tevens ook zeggen dat in de rest van de bunkers, de soldaten als ratten in de val kwamen te zitten als er iets zwaar misliep in de buurt van de bunkertoegang. Men mag niet denken wat met de soldaten mocht de situatie die men heden kan zien aan bunker Mu10 te Munte zou ontstaan zijn door bijvoorbeeld zware beschietingen van de bunker. Hier is de huidige situatie ontstaan door verval van de bunker waardoor de puntgevel op de duur is ingestort, deels in de bunkertoegang.

De schetsen hierbij getoond horen bij het bouwproject D dat ook de bunker Av10 te Gijzenzele omvatte. Het systeem van de nooduitgang bestond er in dat men vanaf de binnenkant van de bunker een stapel maakte met 9 IPN-profielen in een sleuvensysteem. Dit hield in dat je deze profielen er enkel van de binnenkant kon in de voorziene sleuf schuiven. zo maakte je een toren die gans deze nooduitgang ging versperren. Dit inschuiven kon enkel gebeuren tegen in dit geval de bovenkant van de bunkerkamer. Dit maakt dat je omgekeerd van de buitenkant af, nooit omgekeerd deze profielen kon verwijderen en identiek afstapelen. Je zou dan namelijk eerst het profiel hoger moeten kunnen optillen dan je vanaf de buitenkant kon bereiken en dit dan nog eens bijkomend naar de binnenzijde duwen van de bunker. Een onmogelijke opdracht dus.

Bovenaanzicht op dezelfde nooduitgang. Je ziet duidelijk de sleuf waar de profielen dienden ingeschoven te worden. Links, en dit is afwijkend met de situatie aan de KW-linie ziet u nog een halfsteens muurtje aan de buitenwand van de bunker waarop het motief van de bunker, in beide gevallen Tirools gebocheld, gewoon verder liep. In ongeopende toestand, kon je dus de nooduitgang niet zien zitten vanaf de buitenzijde. In nood dienden de bezetters van de bunker met de kolf van hun geweer dit halfsteense muurje weg te kloppen om na het verwijderen van de profielen ook dit te verwijderen en de bunker te verlaten.

Hieronder ziet u enkele foto's van een intakte nooduitgang van een bunker aan de KW-linie. De twee originele nooduitgangen nog aanwezig aan het bruggenhoofd zijn namelijk terug te vinden in bunkers die beiden toch nog al sterk ontmanteld zijn geweest in de Duitse bezetting. Hier ziet u een intact gevalletje aan aan KW-linie waar door de band toch wel nog meer intacte zaken terug te vinden zijn. Heel veel daar is ook nooit bevochten geweest en daardoor ook vaker ongemoeid achtergelaten geweest.

uitzicht nooduitgang buitenkant uitzicht nooduitgang binnenkant

Links ziet u de nooduitgang zoals hij gesloten was. Wel moet gezegd worden dat aan de KW-linie de nooduitgang er van buitenaf uitzag zoals u hier ziet. U ziet van buitenaf rechtstreeks de gestapende ijzeren IPN-profielen zitten die moesten maken dat je nooit via die weg doorheen de nooduitgang omgekeerd naar binnen kon. Van de binnenkant ziet u hetzelfde gat. Het was de bedoeling dat men van bovenaan ter hoogte van die bredere uitsparingen, de ijzeren profielen 1 voor 1 naar binnen schoof om ze zo in de sleuf dieper in het gat te laten schuiven.

Iets meer in detail de beide nooduitgangen in hun huidige situatie

Bunker A30 te Moortsele

Dit is de zware bunker langs de spoorlijn in Moortsele waar enerzijds 2 stuks 75 mm veldgeschut konden opgesteld worden. Op de benedenverdieping waar ook deze nooduitgang zicht bevindt, waren nog 2 schietgaten voor mitrailleurs voorzien die beiden uitkeken op verschillende vuursectoren.

Achteraan de dubbele mitrailleurkamers zat nog een doorgang naar een kleiner smaller kamertje waar dan ook deze nooduitgang zat.

Dit zijn 2 uit de plannen van deze bunker gesneden details. Links de nooduitgang zoals hij in de onderhoek van het plan van de benedenverdieping valt te zien. Je ziet wel dat er om de kuil van de nooduitgang te betreden in dit geval een extra tegen de muur vastgemaakte ladder te vinden was. Rechts de verticale snede waarin je duidelijk ziet dat de nooduitgang veel hoger is dan hierboven getekend. Je kon er zo goed als recht in staan als deze volledig geopend werd. De hoogte was in dit geval 1.70 m hoog.
Dit zijn de specifieke plannen van de nooduitgang horende bij bouwproject G3 van deze nooduitgang in de bunker A30.

Enkele detailfoto's van deze nooduitgang. Linksboven: Hoe deze te zien valt bij het binnenkomen in dit smallere kamertje. Let dus wel op als je deze in het duister zou betreden, kan een vervaarlijke put zijn om in te trappen. Rechtsboven: Dezelfde nooduitgang zoals deze er ook wel kan bijliggen na regenachtige periodes. Deze nooduitgang is letterlijk het laagste punt van de bunker en verzameld dus bij wateroverlast als eerste al het water. Als je weet dat de doorsteek zeker 1.70 meter hoog is, staat het water op het moment van de foto in die kuil ongeveer 1.50 meter hoog. Gelukkig staat hij heden zeker meer dan 1 meter hoog bijkomend gevuld met ingespoelde grond en slijk. Zoals op de 2 onderste foto's te zien. Bij eerste bezoeken was deze nooduitgang achteraan qua baksteen nog intact. Ik heb allicht op deze pagina lang het mysterie aangehouden van een mogelijke gang na deze nooduitgang tot onder de voormalige tramlijn. Deze zal er nooit geweest zijn (weet ik ondertussen). Het was effectief een bovenkomen buiten de bunker in de door de band wel overwoekerde zone tussen bunker en voormalige talud. Je kan het terugvinden als een kuil naast de bunker (helaas voorlopig zelf geen foto van). Rechtsonderaan: De pogingen van een voorganger om toch te kijken wat er achter de muur bedoeld om weg te slaan met de kolf van een geweer, nog te zien viel. Grond en gras zoals u kan zien. Kon u ondertussen ook buiten gewoon vaststellen dat het dit ging worden trouwens.

Bunker Av10 (de molenbunker) te Gijzenzele

Dit was sowieso al een speciale bunker op de linie. Hij zat ingewerkt in de heuvel van waar ooit een houten windmolen stond. De molen was enkele jaren voor de bouw van de bunker afgebrand maar de heuvel lag er nog en deze bunker werd in de originele heuvel ingewerkt.

Hiernaast een detail van het grondplan waar je ook de nooduitgang getekend ziet.

Links: buitenzicht op de linker zijkant van de bunker. Je ziet ook de toegang maar dit was origineel niet zo. Allicht was nog net het gat van de nooduitgang zichtbaar en lag dit net boven het maaiveld van een oplopende heuvel van de molen. De ingang van de bunker zelf was via de bovenzijde van de heuvel. Waar je heden de smalle toegang ziet beginnen zat een zware bakstenen muur met klimijzers om via de binnenzijde naar beneden af te dalen in de bunker. Rechts een detail van de nog volledig vrijgezetten nooduitgang (Foto rechts: Collectie Bunkerfreaks Antwerpen)

Deze bunker werd in de meidagen zeer zwaar bevochten met meermaals omwisselen van posities, dan weer Belgisch, dan weer Duits. De nooduitgang moet zeker ook tijdens deze gevechten vrijgemaakt zijn omdat hij anders op deze foto uit 1990 niet meer dichtgemetst zou gestaan hebben zoals dit ooit in 1944 is gedaan. (Foto: Collectie Alain Van Geeteruyen)

2 zichten naar binnen in de 2e mitrailleurkamer waarbij deze nooduitgang aansloot. Je ziet dat in dit geval de nooduitgang wel kleiner is, en sterker aansluit met wat je kan zien aan de KW-linie.

Vergelijk van dit type nooduitgang met deze in sommige forten en zwaardere bunkers teruggevonden.

Ter info wil ik toch nog melden dat dit type van nooduitgang in die tijd bij het Belgisch leger vrij courant werd gebruikt. Dit zelfde type nooduitgang vindt men onder andere ook nog terug bij de grote commandobunker in het Citadelpark te Gent. Daar werd hetzelfde systeem toegevoegd in een dubbele versie.

Originele plannen: Koninklijk Legerarchief - De Moskou-archieven