BRUGGENHOOFD GENT - TÊTE DE PONT DE GAND

• Belgische soldaten TPG
• Duitse soldaten TPG
• 18 daagse veldtocht - mei 1940

Schets van het vliegveld van Maldegem door het Belgisch leger in 1947 - Erfgoednota IOED Meetjesland - Onderaan foto Google Earth waarbij grenzen die ook zichtbaar zijn op deze schets werden toegevoegd om het terrein toen ingenomen door het vliegveld, wat te verduidelijken naar de huidige situatie.

Welke grenzen zijn op die manier nog duidelijk te herkennen:

• Westelijk waren de grenswegen de Kleitkalseide, overgaand in de Aalterbaan. Er was toen nog geen sprake van de expressweg, de N44.
• Onderaan herken je duidelijk een bosje dat toen ook al bestond en heden ongeveer de zuidoostelijke hoek vormt van het toenmalige vliegveld. Dit sluit aan bij de Jonge Jansdreef.
• Toen was er ook een kruispunt op Eelvelde van Aalterbaan met Spreystraat en Krommewege. Het vliegveld begon hier nabij de Oude Molenweg zodat ook de huidige Commanderie hier mee inbegrepen zat. De westgrens werd daar gevormd door deze Oude Molenweg.
• Daarna volgde de toenmalige grens van het vliegveld ongeveer de huidige Industrieweg (zeker niet perfect want deze zal nog niet als weg bestaan hebben) om dan gebogen noordoostelijk te gaan, richting Oude Gentweg. Een duidelijk herkenningspunt was het kruispunt van Oude Gentweg, Industrielaan en Vliegveld.
• Het vliegveld liep dan schuin noordoostelijk in de richting van de Koning Leopoldlaan (N9). Dit zal ongeveer tot waar heden de nieuwe wegel Vlaskote gelegen is, zijn.
• Dan liep het terrein van het vliegveld in een boogvorm aan de oostelijke kant verder waarbij het wel altijd wat afstand hield van Adegem dorp. Een goed herkenningspunt is de kruising heden gevormd door de Kallestraat en Ringbaan die opnieuw een grens van het vliegveld zal geweest zijn.
• Waar de weg hier overging in Zandakkers, was een toegangsweg tot de kop van de startbaan die juist noordelijk moet gelegen hebben van een daar nu liggend speelpleintje.
• De zuidkant van het vliegveld werd dan even gevormd door de huidige weg Krommewege, volgend op de Ringbaan. Waar Krommewege dan noordwestelijk afbuigt, liep de zuidgrens verder tussen Krommewege en Lindestraat.
• Daarna liep het zuidelijk verder, de Jonkvrouwstraat snijdende om dan verder te lopen naar het eerder vermelde bosje tegen de Kleitkalseide, lopend tussen Lindestraat (zuidelijk) en Jonkvrouwstraat (toen nog geen doorlopende weg aan de noordkant)
• Hoofdwegen die zeker werden afgesloten omdat ze deel gingen uitmaken van het eigenlijke vliegveld zullen geweest zijn Krommewege en Oude Gentweg.
• De tweede westelijke kop van de start- en landingsbaan zal te zoeken geweest zijn zuidelijk van het huidige kruispunt van Krommewege met de expressweg. Hier zat toen blijkbaar nog een mogelijks onverharde heden niet meer bestaande wegel. Dit verklaart ook de aanwezigheid van de nog aanwezige dubbele loodsen juist in die hoek van het vliegveld.

Deze kaart en het bijhorende document van het Belgisch leger beschrijft wel beperkt een 4 tal clusters van structuren. Allicht handelt het vooral over zones waar structuren voorzien waren voor luchtverdediging bij het vliegveld.

Toen waren al bepaalde structuren en loodsen afgebroken die tijdens de oorlog zwaar beschadigd waren geraakt en hierdoor ook opnieuw onbruikbaar waren voor de boeren die bepaalde gronden normaal beheerden. De grotere loodsen die wel nog bruikbaar waren en niet te zwaar of niet beschadigd waren, werden door de band vlot overgenomen en hergebruikt door de boeren die de respectievelijke velden bewerkten of in pacht hadden.

Ook was er nog een grote ingegraven brandstoffentank omgeven door een aantal verdedigingsposten.

Iets meer detail bij elk van de 4 gekende clusters:

• Cluster 1: In de zuidwestelijke hoek, hier horen allicht heden nog de structuren langs de Jonkvrouwdreef bij. Dit waren er dus allicht origineel meer.
• Cluster 2: tussen huidige Nijverheidslaan en zuidelijk gedeelte Krommewege. Hier zijn heel wat structuren verdwenen. Hier zou onder andere een structuur gestaan hebben volledig ingewerkt in de grond. Dit waren specifieke schuilplaatsen voor bij bombardementen van de site.
• Cluster 3: is te situeren westelijk van het dorp van Adegem. Hier zullen onder andere de origineel 5 structuren aanwezig lang de Ringbaan gehoord hebben. Volgens deze beschrijving waren dit 4 vrij identieke gebouwtjes voor het opstellen van luchtafweer of schijnwerpers om vijandelijke vliegtuigen in de lucht te spotten en 1 grotere structuur. Dit is al een merkwaardige beschrijving, wetende dat er tot in 2023 nog 2x 2 ongeveer gelijkaardige structuren stonden. Dus de uitleg in die oude militaire nota kan toen al niet geklopt hebben. Een reden om dus toch voorzichtig te zijn met de rest van wat er in wordt verklaard gezien ze hier dus al goed de mist ingaan met wat ze toen al schreven. Dit betroffen tot op dat ogenblik 2 grotere gecompartimenteerde gebouwen die allicht gediend hebben als electricteitskabine, machinezaal of manschappenruimte. Hiervan werd er jammer genoeg in 2023 al eentje gesloopt terwijl hij toch wel qua opbouw meer dan verschillend was en dus zeker ook het bewaren waard was. De andere op dat moment nog aanwezige 2 structuren zijn structuren met onderaan allicht een beperkte munitieopslagruimte en/of machinekamer of ruimte voor de bedieners van de installlaties. Bovenop het dak was dan de mogelijkheid voor het opstellen van luchtafweer of een schijnwerper. In elk geval hadden deze structuren ook nog een bovenopbouw die bij alle overige van dergelijke structuren, behalve deze op de Jonkvrouwdreef, niet meer aanwezig zijn. Je ziet duidelijk op het dak wel nog de sporen van hun ooit aanwezig zijn. De structuren voor het plaatsen van de luchtafweer zouden ook voorzien geweest zijn van een ramp in grond om het op het dak plaatsen van het geschut of de schijnwerpers vlot mogelijk te maken. Van dit type zou er bij deze cluster nog een 3e structuur gestaan hebben meer zuidoostelijk van de huidige 4 gekende structuren. Deze 5e structuur zou zwaar beschadigd geweest zijn tijdens de oorlog en allicht al in 1946 - 1947 gesloopt geweest zijn.
• Cluster 4: is meer noordwestelijk te situeren tussen Krommewege en Oude Gentweg. Hier zal heden nog bitter weinig van bestaan. Ook hier was er sprake van identieke gebouwen voor het opstellen van luchtafweer en schijnwerpers.
• Ook duidt men nog een aantal specieke structuren of gebouwen aan, oostelijk van de weg Vliegplein. Dit waren allicht mee opgenomen structuren of bijgebouwen bij bestaande hoeves.
• Verspreid over het het terrein en bij de bestaande structuren waren ook nissen voorzien voor het opbergen van de nodige munitie. Hiervan zijn amper restanten over gebleven. Een uitzondering hiervan bevindt zich nog achteraan de gebouwen van de huidige Commanderie.
• Ook is er voorlopig weet van 2 standen voor de opstelling van zwaarder geschut. Deze waren van vuurrichting gericht op de landingsbanen van het vliegveld. Alvast is er van 1 van de 2 ooit gemeld dat er nooit geschut zou hebben in gestaan maar dat er altijd als afschrikking een nep-kanonloop uitstak als afschrikkingseffect mocht de structuur gespot worden uit de lucht. Dit zal zo geweest zijn omdat het type geschut die hier diende opgesteld te worden, gewoon niet aanwezig was om hier op te stellen. Dit betreft de structuur van dit type nog aanwezig langs de Jonkvrouwdreef.